نقش حیاتی روغن موتور در حفظ و ارتقای سلامت موتور خودرو

روغن موتور به عنوان روان‌کننده‌ای برای قطعات متحرک موتور عمل کرده و وظیفه اصلی آن کاهش اصطکاک بین اجزای متحرک است. این روغن‌ها از ترکیب روغن‌پایه و افزودنی‌های مختلف ساخته می‌شوند و برای سیستم‌های پیشرانه متنوع خودروها، مانند بنزینی و دیزلی، تولید می‌گردند. آنالیز روغن موتور جهت درک وضعیت موتور و تعیین زمان مناسب تعویض آن ضروری است؛ این آنالیز شامل بررسی مواردی مانند رنگ، ویسکوزیته و وجود ذرات معلق در روغن می‌باشد.

در ادامه این مقاله از بازرگانی افضلی به بررسی نقش روغن‌موتور در سلامت خودرو، انواع مختلف آن، نکات مهم در خرید، روش‌های آنالیز و بهترین زمان تعویض روغن‌موتور پرداخته می‌شود.

بهترین زمان تعویض روغن‌موتور چیست؟

تعویض به‌موقع روغن موتور از مهم‌ترین اقدامات نگهداری خودرو به‌شمار می‌آید. بر اساس توصیه کارشناسان و تکنیسین‌های خودرو، بهترین زمان تعویض روغن‌موتور هر ۵۰۰۰ تا ۷۵۰۰ کیلومتر است؛ هرچند این فاصله ممکن است بسته به نوع روغن و شرایط استفاده از خودرو متفاوت باشد.

به‌عنوان مثال، در صورتی که از روغن سنتتیک استفاده می‌کنید، ممکن است تعویض روغن تا ۱۰۰۰۰ کیلومتر به تعویق بیفتد. اما در شرایط سخت مانند ترافیک سنگین یا دمای بالا، احتمالاً نیاز است روغن زودتر تعویض شود. بنابراین، مطالعه دفترچه راهنمای خودرو و تنظیم زمان تعویض روغن بر اساس شرایط استفاده، امری ضروری است.

تعویض به‌موقع روغن‌موتور نه تنها از سایش موتور جلوگیری می‌کند، بلکه به افزایش راندمان و طول عمر آن نیز کمک می‌نماید. در غیر این صورت، ممکن است موتور دچار آسیب‌های جدی شود. برنامه‌ریزی منظم برای تعویض روغن و استفاده از روغن مناسب می‌تواند از هزینه‌های تعمیرات احتمالی در آینده جلوگیری کند. همچنین، در هنگام تعویض روغن نیاز به ساکشن روغن وجود دارد؛ برای خرید ساکشن روغن می‌توانید به سایت بازرگانی افضلی مراجعه کنید.

چه عواملی بر عمر مفید روغن‌موتور تأثیر می‌گذارند؟

علائم تغییر وضعیت روغن موتور ممکن است به شما نشان دهند که زمان تعویض آن فرا رسیده است. از مهم‌ترین این نشانه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تغییر رنگ روغن: روغن‌موتور تمیز به رنگ کهربایی است؛ اما با گذشت زمان و استفاده، رنگ آن به تیره یا سیاه تغییر می‌کند که نشان‌دهنده کهنه شدن روغن و کاهش کیفیت عملکرد آن است.
• صدای غیرعادی: شنیدن صداهای تقه یا ضربه‌دار در عملکرد موتور می‌تواند نشانگر عدم روانکاری صحیح باشد و بیانگر نیاز به تعویض روغن است.
• بوی روغن‌سوخته: بوی نامطبوع روغن‌سوخته ممکن است نشان‌دهنده نشت روغن یا کاهش سطح روغن در موتور باشد.
• دود از اگزوز: مشاهده دود آبی یا خاکستری از اگزوز، به ویژه در زمان کارکرد موتور، می‌تواند نشانگر نشت روغن به داخل محفظه احتراق باشد.
• افزایش مصرف سوخت: روغن کهنه و کثیف باعث کاهش کارایی موتور شده و مصرف سوخت را افزایش می‌دهد.
• گرم‌شدن بیش از حد موتور: دمای غیرطبیعی موتور به دلیل کاهش روانکاری یا استفاده از روغن کهنه می‌تواند موجب گرم شدن بیش از حد موتور شود.
• روشن شدن چراغ هشدار: چراغ‌های هشدار روی داشبورد که مرتبط با عملکرد موتور هستند، ممکن است هنگام کاهش کیفیت روغن روشن شوند.
• افزایش سایش و صداهای غیرعادی: در صورتی که موتور شروع به تولید صداهای غیرمعمول کرده و سایش قطعات به چشم می‌خورد، احتمالاً زمان تعویض روغن فرا رسیده است.
• کاهش راندمان: عملکرد ضعیف موتور و کاهش توان خودرو نیز می‌تواند به عنوان نشانه‌ای از نیاز به تعویض روغن محسوب شود.

تأثیر انتخاب نوع روغن بر افزایش عمر موتور

انتخاب روغن مناسب برای موتور خودرو می‌تواند نقش مهمی در افزایش عمر و بهبود عملکرد آن داشته باشد. روغن‌های سنتتیک به دلیل پایداری بالا در دماهای مختلف و مقاومت در برابر تخریب، گزینه‌ی برتری محسوب می‌شوند. این روغن‌ها به‌خوبی از موتور در برابر سایش و خوردگی محافظت کرده و راندمان آن را بهبود می‌بخشند. روغن‌های نیمه سنتتیک نیز به عنوان گزینه‌ای میان‌رده برای افزایش طول عمر موتور مورد استفاده قرار می‌گیرند.

با انتخاب روغن متناسب، می‌توان از آسیب‌های ناشی از سایش جلوگیری کرده و عملکرد موتور را بهینه نمود. علاوه بر این، استفاده از روغن باکیفیت موجب کاهش مصرف سوخت و انتشار آلاینده‌ها می‌شود؛ بنابراین، در انتخاب روغن موتور دقت لازم را به کار ببرید و از محصولاتی استفاده کنید که با نوع موتور و شرایط بهره‌برداری خودرو شما همخوانی داشته باشند. برای تهیه تجهیزات آپاراتی مربوط به روغن موتور می‌توانید به سایت بازرگانی افضلی مراجعه کنید.

چه اتفاقی می‌افتد اگر روغن‌موتور به‌موقع تعویض نشود؟

عدم تعویض به‌موقع روغن موتور موجب ایجاد آسیب‌های جدی به موتور می‌شود. با گذشت زمان، روغن دچار تخریب شده و توانایی محافظتی آن کاهش می‌یابد. این امر منجر به سایش و خوردگی قطعات موتور شده و نهایتاً باعث خرابی و بروز هزینه‌های تعمیراتی سنگین می‌شود. همچنین، عدم تعویض روغن موجب کاهش راندمان موتور و افزایش مصرف سوخت می‌گردد.

تعویض منظم روغن، از بروز این مشکلات جلوگیری کرده و به افزایش طول عمر موتور کمک می‌کند. لذا داشتن برنامه‌ای منظم برای تعویض روغن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با استفاده از روغن مناسب و رعایت دوره‌های تعویض، می‌توانید از هزینه‌های احتمالی تعمیرات در آینده جلوگیری نموده و کارایی خودرو را ارتقا دهید.

آیا روغن‌موتور تاریخ انقضا دارد؟

روغن‌موتور به‌خودی‌خود تاریخ انقضای مشخصی ندارد؛ اما با گذشت زمان ممکن است فاسد شود. برخی از تولیدکنندگان مانند والوولاین اعلام می‌کنند که روغن موتور تا زمانی که در جدول API اعتبار دارد، قابل استفاده است؛ این اعتبار معمولاً حدود ۲۵ سال است. با این حال، به دلیل ترکیبات شیمیایی و مواد افزودنی موجود در روغن، با گذشت زمان خواص آن کاهش می‌یابد. در صورتی که روغن در بسته‌بندی‌های غیرقابل نفوذ در برابر هوا نگهداری شود، معمولاً تا ۴ تا ۵ سال پایدار می‌ماند.

شرایط محیطی نظیر دمای بالا، رطوبت و اکسیداسیون نیز می‌توانند روند خرابی روغن را تسریع کنند. بنابراین، توصیه می‌شود روغن‌موتور را در مکانی خشک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کرده و از باز ماندن طولانی‌مدت آن جلوگیری کنید. در صورتی که بسته‌بندی روغن باز شده باشد، بهتر است در سریع‌ترین زمان ممکن از آن استفاده شود تا از کاهش کیفیت جلوگیری شود.

تشخیص خرابی روغن‌موتور

اگرچه روغن‌موتور با گذشت زمان خراب می‌شود، اما تشخیص خرابی آن تنها بر اساس تاریخ انقضای درج شده روی بطری کافی نیست. عوامل متعددی نظیر نحوه نگهداری، دمای محیط، استفاده از افزودنی‌های مصنوعی و فرایند اکسیداسیون می‌توانند منجر به کاهش کیفیت روغن شوند. در صورتی که روغن‌موتور برای مدت طولانی در موتور باقی بماند یا به‌درستی نگهداری نشود، ممکن است خواص اولیه خود را از دست بدهد. همچنین، تغییرات فناوری در خودروها ممکن است باعث شود که روغن‌های قدیمی برای خودروهای جدید مناسب نباشند.

برای تشخیص خرابی روغن‌موتور می‌توانید به تغییر رنگ آن توجه کنید؛ زیرا روغن تازه معمولاً رنگ کهربایی دارد و با گذشت زمان و اکسیداسیون، رنگ آن تیره‌تر می‌شود. همچنین، افزایش غلظت یا کدورت روغن نشانه‌های دیگری از کاهش کیفیت آن هستند. لذا بررسی منظم وضعیت روغن‌موتور و تعویض به موقع آن، از بروز مشکلات جدی در موتور جلوگیری کرده و به حفظ عملکرد بهینه خودرو کمک می‌کند.

نکات مهم هنگام خرید روغن‌موتور

هنگام خرید روغن‌موتور باید به چند نکته مهم توجه کنید. از مهم‌ترین این نکات، ویسکوزیته یا گرانروی روغن است؛ ویسکوزیته نشان‌دهنده مقاومت روغن در برابر جاری‌شدن بوده و با استاندارد SAE مشخص می‌شود. روغن‌های دارای ویسکوزیته بالاتر در دماهای پایین به زمان بیشتری برای روانکاری نیاز دارند، اما در دماهای بالا عملکرد بهتری ارائه می‌دهند.

درجه استاندارد کیفی روغن نیز اهمیت ویژه‌ای دارد؛ این درجه با شاخص API تعیین می‌شود. برای خودروهای بنزینی از حرف S و برای خودروهای دیزلی از حرف C استفاده می‌شود؛ هرچه حرف دوم در الفبا به انتهای آن نزدیک‌تر باشد، کیفیت روغن بالاتر است. نوع روغن‌پایه نیز از اهمیت برخوردار است؛ زیرا روغن‌ها به‌طور کلی به سه دسته معدنی، سنتتیک و نیمه سنتتیک تقسیم می‌شوند که هر یک برای شرایط خاصی مناسب هستند. در نهایت، توجه به غلظت روغن (SAE) و اطمینان از خرید از منابع معتبر نیز ضروری است.

علاوه بر نکات فوق، در خرید روغن‌موتور به کیفیت ظاهری آن نیز باید توجه کرد؛ زیرا روغن‌های باکیفیت معمولاً شفاف بوده و بوی تند یا غیرطبیعی ندارند. قیمت‌های بسیار پایین ممکن است نشان‌دهنده کالای تقلبی باشد؛ بنابراین، بررسی برچسب‌ها و اطمینان از اصالت روغن (از جمله وجود هولوگرام و علامت استاندارد) ضروری است. نهایتاً، با توجه به آب‌وهوا و نوع خودرو، باید روغن مناسب انتخاب شود تا از عملکرد بهینه موتور اطمینان حاصل گردد.