نحوه تنظیم صحیح زوایای چرخ‌ها و تأثیر آن بر عملکرد خودرو

می‌دانیم که تنظیم زوایای چرخ‌ها یکی از مهم‌ترین عواملی است که باعث بهترشدن عملکرد خودرو می‌شود. زوایای چرخ‌های خودرو از عوامل مهمی هستند که بر عملکرد، ایمنی، و طول عمر تایرها تأثیر می‌گذارند. این زوایا شامل کمبر (Camber)، کستر (Caster)، و تئو (Toe) می‌شوند. تنظیم دقیق این زوایا باعث افزایش پایداری، هندلینگ، و سطح تماس تایر با جاده کمک می‌کند و در نتیجه، طول عمر تایرها را افزایش می‌دهد. تنظیم نادرست این زوایا می‌تواند منجر به سایش نامنظم لاستیک‌ها، افزایش مصرف سوخت و کاهش کارایی خودرو شود. در ادامه این مقاله از بازرگانی افضلی به بررسی علمی و عملی نحوه تنظیم زوایای چرخ‌ها و تأثیر آن بر عملکرد خودرو می‌پردازیم تا با درک عمیق‌تر از این پارامترها، خودرویی با کارایی بالا و مصرف سوخت بهینه داشته باشیم.

زوایای چرخ خودرو چیست؟

به منظور دستیابی به اهداف مختلفی همچون : عدم سایش غیر عادی تایر، افزایش پایداری خودرو، جلوگیری از ایجاد صدای غیر عادی تایر در حین رانندگی، برگشت پذیری فرمان بعد از عبور از مسیر پیچ و … زوایای مختلفی برای چرخ های خودرو در نظر گرفته می شود. بنابراین شناخت زوایای مختلف چرخ از اهمیت ویژه ای برخوردار است. انواع زوایای چرخ خودرو عبارتند از:

1. زوایۀ کمبر Camber angle
2. زاویۀ کستر  Caster angle
3. زاویۀ کینگ پین King pin angle
4. زاویۀ تو  Toe angle

زاویه کمبر (Camber) چیست و چه تأثیری دارد؟

زاویه کمبر یکی از پارامترهای مهم در تنظیم چرخ‌های خودرو است که باعث عدم سایش غیر عادی تایر، افزایش پایداری خودرو، جلوگیری از ایجاد صدای غیر عادی تایر در حین رانندگی، برگشت پذیری فرمان بعد از عبور از مسیر پیچ میشود. این زاویه بین محور قائم و محور تقارن چرخ در نمای رو به رو تعریف می‌شود و به سه حالت تقسیم  کمبر مثبت، کمبر منفی و کمبر صفرمی‌شود.

• در کمبر مثبت، قسمت بالای تایر به سمت بیرون خودرو منحرف می‌شود، که باعث افزایش فاصله مرکز ثقل خودرو از زمین و کاهش فاصله عرضی بین چرخ‌های چپ و راست می‌شود. همچنین، سایش غیریکنواخت تایر از قسمت شانه بیرونی آن رخ می‌دهد. با این حال، کمبر مثبت فرمان‌پذیری راحت‌تری را فراهم می‌کند و با افزایش وزن، زاویه کمبر به صفر نزدیک می‌شود و سایش تایر به حداقل می‌رسد.
• در مقابل، کمتر منفی زمانی رخ می‌دهد که قسمت بالای تایر به سمت داخل خودرو منحرف شود. این حالت باعث افزایش فاصله عرضی بین چرخ‌های چپ و راست و کاهش ارتفاع مرکز ثقل خودرو می‌شود که منجر به افزایش پایداری خودرو و راحتی سرنشینان می‌شود. بااین‌حال، کمبر منفی نیز سایش غیریکنواخت تایر از قسمت شانه داخلی آن را به همراه دارد. کمبر صفر زمانی است که تایر به طور کامل عمود بر سطح جاده قرار می‌گیرد که کمترین سایش تایر و پایداری متوسط را به همراه دارد.

در عمل، کمبر مثبت معمولاً در خودروهای باری یا در چرخ‌های جلو با تعلیق مستقل استفاده می‌شود تا فرمان‌پذیری راحت‌تری داشته باشد. کمبر منفی در خودروهای اسپرت برای بهبود پایداری و فرمان‌پذیری در پیچ‌ها استفاده می‌شود. در نهایت، کمبر صفر برای شرایط عادی رانندگی مناسب است و به‌عنوان یک نقطه تعادل بین دو حالت دیگر عمل می‌کند. مطلب پیشنهادی: علائم بالانس نبودن چرخ خودرو و نحوه تشخیص آن

زاویه کستر (Caster) چیست و چه نقشی دارد؟

زاویه کستر در خودرو به انحراف محور کینگ پین نسبت به خط قائم در نمای جانبی خودرو اشاره دارد. این زاویه بر روی چرخ‌های فرمان (چرخ‌های جلو) اندازه‌گیری می‌شود و شیب‌محور فرمان را به جلو یا عقب ارزیابی می‌کند. کستر به‌عنوان یک زاویه محوری عمل می‌کند که از طریق فرمان به چرخ‌ها متصل می‌شود و تنظیم آن به سازندگان خودرو امکان کنترل فرمان‌پذیری، پایداری در سرعت‌های بالا، و فرمان‌پذیری جانبی چرخ‌های جلو را می‌دهد. زاویه کستر به سه حالت تقسیم می‌شود:

• کستر مثبت: زمانی رخ می‌دهد که محور کینگ پین به سمت عقب خودرو منحرف باشد. این حالت باعث افزایش پایداری، برگشت‌پذیری فرمان، و کاهش گیجی فرمان می‌شود.
• کستر منفی:  زمانی رخ می‌دهد که محور کینگ پین به سمت جلو خودرو منحرف باشد.

•  کستر صفر: زمانی است که محور کینگ پین منطبق بر خط قائم باشد.

زاویه تو (Toe) چیست و چگونه تنظیم می‌شود؟

زاویه تو (Toe) یکی از پارامترهای مهم در تنظیم چرخ‌های خودرو است که بر پایداری و فرمان‌پذیری خودرو تأثیر می‌گذارد. این زاویه به جهت چرخ‌ها نسبت به خط مرکزی خودرو اشاره دارد و می‌تواند به دو حالت Toe in (همگرا) یا Toe out (واگرا) تقسیم شود. در حالت Toe in، قسمت جلویی چرخ‌ها به سمت داخل متمایل است که به بهبود پایداری خودرو در خط مستقیم کمک می‌کند. بااین‌حال، ممکن است در پیچ‌ها کمی فرمان‌پذیری را کاهش دهد. در مقابل، در حالت Toe out، قسمت جلویی چرخ‌ها به سمت بیرون متمایل است، که به بهبود فرمان‌پذیری در پیچ‌ها کمک می‌کند، اما ممکن است پایداری خودرو را در خط مستقیم کاهش دهد.
این تنظیمات معمولاً با استفاده از پیچ‌های موجود در سیستم تعلیق انجام می‌شود و انتخاب بین این دو حالت بستگی به شرایط رانندگی و نوع خودرو دارد. برای مثال، خودروهای اسپرت ممکن است از تنظیم Toe out برای بهبود فرمان‌پذیری در پیچ‌ها استفاده کنند، در حالی که خودروهای خانوادگی یا خودروهای حمل و نقل ممکن است از تنظیم Toe in برای پایداری بیشتر در خط مستقیم استفاده کنند.برای خرید اسپیسر  به صفحه خرید اسپیسر چرخ و صفحه مراجعه کنید.

 چرا تنظیم زوایای چرخ‌ها مهم است؟

تنظیم زوایای چرخ‌ها باعث عدم سایش غیر عادی تایر، افزایش پایداری خودرو، جلوگیری از ایجاد صدای غیر عادی تایر در حین رانندگی، برگشت پذیری فرمان بعد از عبور از مسیر پیچ میشود. تنظیم نادرست آنها می‌تواند منجر به سایش نامنظم لاستیک‌ها، افزایش مصرف سوخت و کاهش کنترل خودرو شود. تنظیم صحیح زوایای چرخ باعث بهتر شدن کنترل خودرو، افزایش راحتی رانندگی و کاهش هزینه‌های نگهداری میشود. این زوایا به طور مستقیم بر پایداری و کنترل خودرو در سرعت‌های مختلف تأثیر می‌گذارند و تنظیم آنها برای رانندگان ضروری است. برای خرید لوازم جانبی چرخ به صفحه لوازم جانبی چرخ خودرو مراجعه کنید.

نحوه تنظیم صحیح زوایای چرخ‌ها

تنظیم صحیح زوایای چرخ‌ها شامل تنظیم کمبر، کستر، تو و کینگ پین است. این فرایند باید با استفاده از ابزارهای تخصصی و باتوجه‌به مشخصات خودرو انجام شود. تنظیم نادرست این زوایا می‌تواند به مشکلاتی مانند سایش نامنظم لاستیک‌ها و کاهش پایداری خودرو منجر شود. تنظیم زوایای چرخ باید در زمان‌های مشخصی مانند پس از تعویض لاستیک یا در صورت احساس عدم پایداری انجام شود. همچنین، تنظیم این زوایا باید باتوجه‌به نوع خودرو و شرایط رانندگی انجام شود تا یک رانندگی ایمن و بهینه داشته باشیم.

چگونه زاویه کمبر را تنظیم کنیم؟

تنظیم زاویه کمبر باید باتوجه‌به نوع خودرو و شرایط رانندگی انجام می‌شود. تکنیسین‌ها برای تنظیم کمبر، از ابزارهای تخصصی استفاده می‌کنند تا زاویه بین محور قائم و محور تقارن چرخ بهینه کنند. کمبر منفی برای افزایش چسبندگی در پیچ‌ها و کمبر مثبت برای کاهش سایش در جاده‌های مستقیم استفاده می‌شود.تنظیم کمبر باید بادقت انجام شود تا هم باعث پایداری خودرو در هنگام حرکت و هم باعث افزایش طول عمر لاستیک‌ها شود. تنظیم نادرست کمبر می‌تواند به سایش نامنظم لاستیک‌ها و کاهش پایداری خودرو منجر شود.

تنظیم زاویه کستر برای افزایش پایداری خودرو

تنظیم زاویه کستر برای افزایش پایداری خودرو در مسیرهای مستقیم بسیار مهم است. کستر مثبت باعث فرمان‌پذیری، پایداری و کاهش ارتعاشات خودرو در هنگام حرکت در جاده می‌شود. این زاویه باید باتوجه‌به نوع خودرو و شرایط رانندگی تنظیم شود. تنظیم کستر منفی می‌تواند باعث کاهش پایداری و افزایش پیچیدگی در فرمان‌پذیری شود.

 چگونه زاویه تو را برای عملکرد بهتر تنظیم کنیم؟

Toe in به حفظ پایداری کمک می‌کند و باعث می‌شود ماشین در خط مستقیم راحت‌تر حرکت کند. Toe out باعث افزایش فرمان‌پذیری و پاسخ‌دهی سریع‌تر فرمان می‌شود، اما ممکن است باعث لرزش در سرعت‌های بالا شود. تنظیم نادرست تو می‌تواند باعث سایش غیریکنواخت تایرها شود.

آیا زاویه کینگ پین (King Pin) مهم است؟

زاویه کینگ پین برای چرخ‌های فرمان‌پذیر مهم است و بر برگشت‌پذیری فرمان تأثیر می‌گذارد. این زاویه باعث کاهش شعاع فرمان و نرم‌شدن فرمان می‌شود. همچنین، باوجود این زاویه، نیاز به کمبر مثبت کاهش می‌یابد و در نتیجه سایش غیریکنواخت تایر ناشی از کمتر مثبت کمتر می‌شود. زاویه کینگ پین در حدود ۱۵ درجه در نظر گرفته می‌شود و به ایجاد پایداری و خاصیت کم فرمانی در خودرو کمک می‌کند. این زاویه مختص چرخ‌های فرمان‌پذیر است و در خودروهای مدرن از اهمیت بالایی برخوردار است.

چه زمانی باید زوایای چرخ خودرو را تنظیم کنیم؟

در زمان‌های مشخصی مانند بعد از عوض‌کردن لاستیک‌ها، پس از تصادف یا در صورت احساس عدم پایداری در خودرو زوایای چرخ خودرو را باید تنظیم کرد. تنظیم زوایای چرخ‌ها باعث عدم سایش غیرعادی تایر، افزایش پایداری خودرو، جلوگیری از ایجاد صدای غیرعادی تایر در حین رانندگی، برگشت‌پذیری فرمان بعد از عبور از مسیر پیچ می‌شود.